ابتدا وا نتهای نظام تعلیم وتربیت اسلامي

ناصر بروجردی

چكيده

نوشته حاضر که به بحث در مورد ابتدا و انتهای نظام تعلیم و تربیت می پردازد، قصد دارد تا با نگاهی گذرا به سیر مراحل شکل گیری نظام تعلیم و تربیت اسلامی و نقطه شروع و پایان آن ، آشنایی کلی و مختصری با این نظام ایجاد کند. از آنجا که نظام تعلیم و تربیت همانند نقشه جامعی عمل می کند بدیهی است که آشنایی با این نقشه راه، محققان این عرصه  را مرحله به مرحله به پیش می برد و از سر در گمی ها رها می سازد. از این جهت پرداختن به این مقوله دارای اهمیت دوچندان است . از سوی دیگر یکی از معضلات جدی تحقیق و تالیف در این زمینه ، نابسامانی در طرح  مباحث و عدم هدفمند بودن آن است. زیرا حوزه تعلیم و تربیت آنقدر گسترده است ، که تمام شئون حیات انسانی را در بر می گیرد و افرادی که در این حوزه قلم می زنند ، به دلیل این وسعت ، علی رغم طرح مباحثی که به نظر مرتبط با بحث تعلیم و تربیت می آید اما به حاشیه می روند. لازم به ذکر است مطالب حاضر برگرفته از سلسله مباحثی است که جناب استاد زاهدی در دوره آموزشی" مدیریت و تربیت نیروی انسانی در تعلیم و تربیت قرآنی" ارائه نموده اند .

چگونگی تبدیل علم حصولی به حضوری در  تعليم و تربیت

زهرا بیگدلی

 چکيده

علم حضوري شاهکار فلسفه اسلامي و مبناي بسياري از مباحث معرفت شناختي  است. فلاسفة اسلام، علم را به حصولي و حضوري تقسيم کرده اند. اين تقسيم ثمره نگاهي هستي شناختي به پديدة علم است. به تعبير اين فلاسفه، علم حضور است، حضور معلوم نزد عالم. از آنجا که در علم حصولي شک و ترديد و نقص راه مي يابد، بايد چاره­ اي انديشيد و علم حصولي را به علم حضوري که درآن خطا و نقصي راه ندارد تبديل کرد. علمي که جزیی از وجود فرد شود و شخصيت او را شکل دهد. اين تغيير به وسيله مدیریت قلب، با اصلاح، تجزیه و تحلیل و تبدیل علم حصولی به یقینیات صورت می گیرد. در اين راستا، ایجاد انگیزه و رغبت در متربی و همین­طور سعي خود متربي نقش مهمي دارد. تا علم براي او دروني گردد و پس از عمل به آن به نور و بصیرت تبدیل شود.

بررسي نقش "عاطفه" در تعليم و تربيت قرآني

 صادق صنوبري

چكيده

براساس‌ مباني‌ تعليم‌ و تربيت‌ اسلامي‌، عاطفه‌ غير از احساس‌ است‌. احساس‌ همان‌ چيزي‌است‌ كه‌ در روانشناسي‌هاي‌ غربي‌ مطرح‌ شده‌ و ريشه‌‌ فيزيولوژيكي‌ و بيولوژيكي‌ دارد. مثل ‌احساس‌ سردي‌ و گرمي‌ و تشنگي‌ و احساس‌ خشم‌ و ترس‌، افسردگي‌ و نشاط‌. كه‌ اولاً حيوانات‌ در داشتن‌ آن‌ با انسان‌ تا اندازه‌اي‌ مشترك‌ اند. و ثانياً با ترشحات‌ غدد درون‌ ريز و يا تزريق‌ موادي‌ خاص‌ يا تحريكات‌ عصبي‌ و برخورد يا دريافت‌ صحنه‌ هايي‌ خاص‌ و ادراكات‌ حسي‌ خاصي‌ به وجود مي‌آيد. ثالثاً بروز احساسات‌، غيرارادي‌ و يا نيمه‌ ارادي‌ است‌. مثل‌ احساس‌ شهوت‌ يا احساس‌خشم‌ ناشي‌ از برخورد فيزيكي‌ يا درد و يا احساس‌ افسردگي‌ ناشي‌ از تغييرات‌ بيولوژيكي‌ انسان‌ وحيوان‌.

جايگاه حب در تعليم و تربيت قرآني

نرگس جدا، حسنيه فولادي، فائزه بنائي

 چكيده:

در طوفان امواج بلاخيز درياي حوادث که از هر سو بر سر بشريت فرود مي آيد و او را به کام گرداب هاي مخوف تباهي و بي هويتي سوق مي دهد، تنها کساني جان سالم به در مي برند که خداي مقلّب القلوب، قلب‌هايشان را در دين خود ثابت نگه دارد و آنان کساني هستند که قلب خويش را با عاطفه حبّ و بغض ها  زير سايه ولايت الهي و در قلمرو معرفت و شناخت پرورش مي دهند. اهل ايمان در بازار تجارت قلب خود را جز با خدا به معامله نمي گذارند،  حتي در تملّک خويشتن محبوس نمي کنند بلکه آن را به خداي عزيز مي‌سپارند تا آن چه محبوب اوست  در آن جاي دهند و آن چه مبغوض است، از آن بيرون کنند، آنگاه مي‌نگرند که محبوب يعني خدا چه مي خواهد و در اين هنگام خود را  نمي بينند، آنچه خود مي خواهد نمي‌خواهد، محبوب را هم نمي خواهد بلکه طلب مي کند آنچه محبوب مي خواهد و در اين راه آنچنان ارتباط برقرار کرده که با محبوب انس مي گيرد و آنگاه محبوب او را براي قرب و محبتش، لقاء و رضايتش انتخابش مي نمايد.