صابره: تصاویر و متن کامل سخنرانی مرحوم آیت الله العظمی خزعلی در مؤسسه فرهنگی صابره در سال 1389: هدف از خلقت انسان، وصول به کمال لایتناهی در جوار قرب الهی/ توصیه‌‌های چهارگانه به دانش‌پژوهان موسسه صابره/ خطالب کردن آیت‌الله مصباح یزدی به عنوان مطهری دوم و لزوم مراجعه محققین به کتابهای ایشان

دومین همایش «بسوی راهبردهای قرآنی در مدیریت و تعلیم و تربیت قرآنی» در 23 دی ماه 1389 در محل موسسه فرهنگی قرآن و عترت صابره سلام الله علیها برگزار شد. در این همایش، استاد زاهدی(مدیر موسسه صابره)، آیت الله حائری شیرازی، حجت السلام دکتر خسروپناه و آیت الله العظمی خزعلی، سخنرانی کردند.

به مناسبت ارتحال مرحوم آيت‌الله خزعلی رحمت الله علیه، متن کامل سخنرانی ایشان برای اولین بار از طریق پایگاه اطلاع رسانی صابره به اطلاع مخاطبین محترم می‌رسد.

 ایشان ضمن ابراز خرسندی از اینکه مؤسسه صابره سلام‌الله‌علیها منبع اصلی خود را برای مدیریت و تعلیم و تربیت، قرآن و روایات اهل البیت علیهم السلام قرار داده است، مباحثی را پیرامون انسان و هدف از خلقت او مطرح نمودند. موضوع سخنرانی ایشان، انسان از دیدگاه قرآن و عترت مي‌باشد:

تقدیم به محضر مقدس صاحب‌مان، ولی دوران حضرت بقیه الله، صلوات. به شوق آمدم که شنیدم مؤسسه‌ای می‌خواهد در مورد قرآن و عترت صحبت کند و مطالب خود را منحصراً از قرآن و عترت بگیرد، دوست دارم که این محاضر را ببینم. انسان چه موجودی است؟ دنیا با این موجود چه کرده است؟ در آیه‌ 19 سوره‌ حشر آمده است: «ولاتَکُونُوا کَالَّذینَ نَسُوا اللهَ فَأَنساهُم أنفُسَهُم»؛ چنان نباشید که خدا را فراموش کنید و خداوند خویشتن‌تان را به خود بفراموشاند.

فراموشی خود یعنی اینکه انسان  نفهمد برای چه کمالی آمده است و خود را در دامن غرایز و خواسته‌های غرایز و غیره بیندازد و خیال کند که ترقی کرده است.  اگر انسان ولو در منافع و مطالب دنیایی ترقی کرده باشد ولی خود را نشناخته باشد، این ضرر فوق‌العاده‌ای است. باید توجه داشت که انسان برای کمال لایتناهی خلق شده است، و لایتناهی خداست. بله، ممکن است فکر کنیم اگر ما دائم در بهشت باشیم، انواع لذت‌ها برای ما کهنه، تکراری و خسته‌کننده می‌شود، در حالی‌که در بهشت انسان با جلال و جمال خداوند زیارت دارد، و این جمال و جلال بی‌نهایت است و بهشتیان بی‌نهایت ترقی دارند.  انسان هم برای این کمال بی‌نهایت خلق شده است، ارزش انسان هم به همین کمال بی‌نهایت است.  این معنا در کلام حضرت امیرالمؤمنین عليه‌السلام در چندين جا بیان شده است، ایشان در جایی می‌فرمایند: «لَیسَ لِأنفسکُم ثَمَنٌ إلا الجَنَّه فَلاتَبیعُوها إلّا بِها» ؛ بدن‌های شما و انفس شما را ارزشی نیست مگر به بهشت و این نعمت را فراموش نکنید و مفروشید مگر به همین بهشت. و در خطبه‌ای دیگر می‌فرمایند بد بازرگانی است؛ بد داد و ستدی است اگر خودتان را با دنیا عوض کنید .

فرض کنید همه‌ دنیا را هم به شما بدهند، فوقش صد سال هم عمر کنید. آنکه قیمت انسان است، کمال بی‌نهایت است. فلاسفه دنیا اولین چیزی را که از ما گرفتند، موضوع خداست؛ البته همه‌ دانشمندان همچنین نیستند، به‌طور مثال انیشتین می‌گوید: «دنیایی که من می‌بینم هر چه که هست به خواست خداست.» خدا درون انسان یک اثر می‌گذارد، هر چه که هست اول از سمت خدا به قلب انسان اشاره می‌شود.  موحّدی که تابع قرآن و عترت باشد، باید مطالب را بی‌واسطه از آنها بگیرد، نه این‌که مطلبی را التقاطی درست بکند و یا این‌که مطلبی از آن طرف و این طرف بیاورد و شاهدش را از قرآن بگیرد، بلکه باید همواره اصولش را از قرآن در نظر بگیرد.

حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: شما با خالقی روبرو هستید که نعمت بزرگ ایمان را به شما داده است. ایشان در خطبه‌52 نهج‌البلاغه می‌فرمایند: به خدا سوگند! اگر مانند شتران بچه مرده ناله سردهید، و چونان کبوتران نوحه‌سرایی کنید، و برای نزدیک شدن به حق، و دسترسی به درجات معنوی، و آمرزش گناهان که ثبت شده و مأموران حق آن را نگه می‌دارند، دست از اموال و فرزند بکشید سزاوار است؛ زیرا برابر پاداشی که برایتان انتظار دارم و عذابی که از آن برای شما می‌ترسم اندک است. به خدا سوگند، اگر دل‌های شما از ترس آب شود و از چشم‌هایتان از شدّت شوق به خدا، یا ترس از او، خون جاری شود و اگر تا پایان دنیا زنده باشید و تا آنجا که می‌توانید در اطاعت حق بکوشید، در برابر نعمت‌های بزرگ پروردگار به‌خصوص نعمت ایمان ناچیز است.  انسان اگر این راه کمال را ادامه دهد، خداوند از قدرت خود در اختیار او می‌گذارد.

خداوند می‌فرماید: بنده‌ من با نوافل به من تقرّب پیدا می‌کند تا جایی که من می‌شوم گوش شنوای او، چشم بینای او، دست توانای او؛ من این کار را با بنده‌ خود انجام می‌دهم. ما در این مورد افرادی را داریم مثل امام خمینی (ره)؛ ایشان وقتی دید اسلام در خطر است حرکت کرد و در تمام مراحل یک لحظه هم نلرزید، همه‌ شجاعت و اقتدار ایشان در مقابل دشمنان، حاصل تقرب ایشان به خدا می‌باشد.

چند سفارش به مؤسسه صابره:

1ـ برادران و خواهران خیلی از این کار مؤسسه شما خرسند هستم؛ که به قرآن و عترت پناه برده‌اید. برای این منظور باید عده‌ای محقق مشغول به کار باشند، گستره‌ کار را معیّن کنند و مقالاتی بنویسند و عرضه بدارند که استناد آن مقالات هم به قرآن و عترت باشد.

2ـ سفارش دیگری که دارم این است که ما دو مطهری داریم که باید به اینها توجه شود، اولی شهید مطهری هستند؛ که سخت مطالعه می‌کردند و کار می‌کردند. آنقدر در مورد مسائل اسلامی کار کردند، که وقتی کمونیست‌ها مطالب ایشان را می‌خواندند، می‌گفتند ایشان بهتر از ما کمونیست را فهمیده است و ما نفهمیدیم. در همان موقع در مورد حجاب و مقام زن کتاب نوشتند که در آن مورد هم اول شدند. مطهری دوم، آقای مصباح یزدی هستند. ایشان به مباحثی در انسان‌شناسی و جهان‌شناسی از قرآن و عترت دست یافته‌اند و مقام معظم رهبری احترام زیادی برای ایشان قائلند. لازم است افراد محقق به کتاب‌های این دو عالم بزرگ مراجعه کنند.

3ـ کار شما به عمل نیاز دارد؛ البته عمل صالح. خداوند متعال می‌فرماید: «وَالعَصر. إنَّ الإنسانَ لَفی خُسرٍ. إلا الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ وَ تَواصَوا بِالحَقِّ وَ تَواصَوا بِالصَّبرِ». عمل صالح عمل انفرادی است، اما بعدش حق را بیان کردن است. حق بیان کردن هم زندان دارد، اعدام دارد و... بنابراین باید در این راه مقاومت داشته باشید.

4ـ در دوره‌ شما مسائل تربیتی باید بیان شود؛ این مسائل تربیتی باید در جان شما اثر کند، شما را تحریک کند و از هرگونه عادات ناجور جدا کند. باید آنقدر تکرار شود که به‌ صورت ملکه درآید و جزوی از زندگی شما شود. از خداوند متعال خواهانم که توفیقات محققان شما زیاد شود و همه‌ ما از قرآن و عترت دور نشویم. امام صادق علیه السلام فرموده‌اند: «هر چه که بیان کردم شما از قرآن دلیل از من بخواهید».

حسن ختام اين همايش، با برگزاري نماز جماعت مغرب و عشاء به امامت حضرت آيت الله خزعلي پايان يافت.                          

مؤسسه فرهنگي قرآن و عترت صابره سلام الله عليها