صابره: گزارش چهارمين نشست ماهانه انجمن نظام شناسي قرآني/ استاد زاهدی: صورت نظام یافته مدیریت و تعلیم و تربیت را طراحی کرده‌ایم. تمام جهان اسلام، منتظر جمهوری اسلامی هستند که نظام مدیریت و تعلیم و تربیت را عرضه کند./ آیت الله حائری شیرازی: حرکت از نور به ظلمت یا از ظلمت به نور با واسطه و لازمه ای انجام می گیرد که آن واسطه ولایت است، ولايت الله يا ولايت طاغوت.

به گزارش پايگاه اطلاع رساني صابره، چهارمین نشست ماهانه انجمن نظام شناسي قرآني با موضوع "نظام‌سازي و نظام‌شناسی بر اساس راهبردهای قرآنی و روایی در عرصه مديريت و تعليم و تربيت اسلامي" در تاريخ 17/12/91 با حضور اساتید، محققان و دانش‌پژوهان و سخنراني استاد زاهدي و حضرت آیت الله حائری شیرازی در مؤسسه فرهنگي قرآن و عترت صابره (س) برگزار شد.

جلسه با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید آغاز شد. در ادامه استاد زاهدی ضمن عرض خیر مقدم محضر آیت الله حائری شیرازی به ارائه گزارش مختصری از جایگاه علمی موسسه فرهنگي قرآن و عترت صابره (س)در سطح کشور و جهان اسلام پرداختند. ایشان صابره را پیشتاز در مباحث تعلیم و تربیت معرفی نموده و از آن به عنوان محل رجوع گروه های مختلف فعال در این حوزه یاد کرده و افزودند: نهال صابره در دوره تربيت استاد در مديريت و تعليم و تربيت قرآني، کم کم چهار سالش در حال تمام شدن است و به نهال ریشه دار در سطح کشور تبدیل شده است.

ایشان دلیل تاسیس انجمن نظام شناسي قرآنی و روایی در مدیریت و تعلیم و تربیت اسلامی را نياز شديد جوامع اسلامي و به ويژه جمهوري اسلامي ايران درباره مديريت و تعليم و تربيت اسلامي معرفي كرد.

استاد زاهدي چرايي تأسيس انجمن مذكور توسط مؤسسه صابره(س) را، دستاوردهاي تحقيقاتي شگفت آور مؤسسه در اين زمينه دانسته و نماد آن را كتابي با عنوان "نظام شناسي و نظام سازي گمگشته جهان اسلام" كه حاصل 25 سال فعاليت تحقيقاتي بوده و توسط مؤسسه صابره(س) تأليف شده است، عنوان كردند.

ايشان در ادامه اين بحث افزودند: به جایی رسیدیم که صورت نظام یافته مباني نظري و عملي مدیریت و تعلیم و تربیت اسلامي را طراحی کرده ایم. اكنون تمام جهان اسلام، منتظر جمهوری اسلامی هستند که نظام مدیریت و تعلیم و تربیت را به ايشان ارائه کند.

استاد زاهدي درباره نياز جوامع اسلامي به نظام شناسي و نظام سازي در عرصه مديريت و تعليم و تربيت اسلامي نام كشورهايي را آوردند كه مسلمانان و فرهيختگان ايشان نياز مذكور را اعلان كرده و آمادگي خود را براي دريافت نظرات جمهوري اسلامي در اين باره ابراز نموده اند كه از جمله مي توان به مسلمانان و فرهيختگان كشورهاي لبنان، عراق، پاكستان، هندوستان، مصر، افغانستان، كانادا و برخي ديگر از كشورهاي اروپايي اشاره كرد.

استاد زاهدي در ادامه، نقد طرح تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش را که به نام سند ملی معروف شده و نقدهايي درباره کتب عمیق و اصیل با موضوع تعلیم و تربیت را قویترین نقدها و از ثمرات صابره دانستند.

استاد زاهدی در پایان به ارادت و سابقه علاقه خود به حضرت آیت الله حائری شیرازی اشاره کردند و تمایل مؤسسه صابره (س) را به استفاده از مباحث علمی ایشان ابراز کردند.

در ادامه این جلسه حضرت آیت الله حائری شیرازی با موضوع «طراحي نظام مديريت و تعليم و تربيت قرآني» سخنان خود را ایراد فرمودند.

ایشان سخنان خود را با گفته مرحوم حجت السلام و المسلمين منیرالدین حسيني (ره) شروع کردند که ايشان فرموده اند: "متاسفانه آقایان مفاهیم کاربردی را جدی نگرفتند، لذا کارایی اسلام زیر سوال رفت". سپس با بیان مثالهایی در مورد وام گرفتن و بانکداری و پول رایج امروز، به توضیح اینکه «کارایی اسلام زیر سوال رفت یعنی چه» پرداخته و ادامه دادند: شما که میگویید اسلام برای هر چيز برنامه دارد، برای اقتصاد برنامه دارد، برای پول برنامه دارد، پس اين برنامه كجاست؟ عدم پاسخ كافي به اين سوالات ریشه در این دارد که مفاهیم کاربردی توسط حوزه ها جدی گرفته نشده است.

ایشان همچنین به تبیین واژه های نور و ظلمت پرداختند و با اشاره به اینکه واژه نور و ظلمت در قرآن یک واژه کاملی است، افزودند: منظور از ظلمت، ظلمت اخلاق، ظلمت رفتار، ظلمت اقتصاد، ظلمت تربیت، ظلمت برنامه ریزی و... است.  منظور از نور، نور در اخلاق و نور در رفتار و نور در مدیریت و نور در دنیا و نور در آخرت و... است. کتاب عقل و جهل حضرت امام(ره) را اگر نگاه کنید جنود عقل و جنود جهل را نام می‌برند. می توان جنود عقل را نور نامید و جنود جهل را ظلمت. در زیارت ناحیه‌ مقدسه می‌خوانیم:

«اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ نَبِيِّ رَحْمَتِكَ وَ كَلِمَةِ نُورِكَ وَ أَنْ تَمْلَأَ قَلْبِي نُورَ الْيَقِينِ وَ صَدْرِي نُورَ الْإِيمَانِ وَ فِكْرِي نُورَ الثَّبَاتِ وَ عَزْمِي نُورَ الْعِلْمِ وَ قُوَّتِي نُورَ الْعَمَلِ وَ لِسَانِي نُورَ الصِّدْقِ وَ دِينِي نُورَ الْبَصَائِرِ مِنْ عِنْدِكَ وَ بَصَرِي‏ نُورَ الضِّيَاءِ وَ سَمْعِي نُورَ وَعْيِ الْحِكْمَةِ وَ مَوَدَّتِي نُورَ الْمُوَالاةِ لِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ع‏». ده نوری كه در اين زيارت ذكر شده در مقابلش هم ظلمتهایش را میگوید. حرکت از نور به ظلمت یا از ظلمت به نور با مجموع عبادات واقع نمی‌شود. انسان حتي با تمام عبادات نيز بدون واسطه به نور نمي رسد و همچنين با گناهان نيز بدون واسطه به ظلمت نمی رسد. واسطه ای لازم است. چه عبادات و چه معاصی با واسطه و لازمه ای تبدیل به نور و ظلمت می شوند كه آن واسطه، ولایت است. ولايت الله يا ولايت طاغوت. نماز انسان را عوض نمی‌کند، روح نماز که ولایت الله است، انسان را عوض می‌کند. نمازی که ولایت الله ندارد روح ندارد. بدتر از آن هم می شود كه نماز با ولایت طاغوت است.

ایشان عاشورا را به عنوان مثال مطرح كردند و افزودند: در عاشورا هر دو طرف جبهه نماز می خواندند، هم اشقياء و هم ياران امام حسين(ع). جنگ نماز با نماز بود، جنگ روزه با روزه بود. جنگ جهاد با جهاد بود. فرقش اين بود كه اين طرف ولایت الله بود و آن طرف ولایت طاغوت بود. کار بزرگ حضرت امام حسين(ع) این بود که از نور یاران و اهل بیتش رونمایی کرد و از ظلمت یزیدیان رونمایی کرد. لعن و سلام در زیارت عاشورا  را برای این گذاشتند. لعن را برای ظلمت گذاشتند، سلام را برای نور گذاشتند. اینقدر ثواب که برای زيارت عاشورا گذاشتند، برای معرفی ولایت است. معرفی ولایت معرفی انسان است. عاشورا کتاب انسان‌شناسی است. اشقیاي کربلا انسان هستند، شهداي کربلا هم انسان هستند. انسان ترکیبی است از شهدای کربلا و اشقیای کربلا؛ اشقیاي کربلا مظاهر جهل هستند، شهداي کربلا مظاهر عقل و نور هستند.

ايشان با ذكر مثالي از كشتي كه داراي عرشه و كابين ناخدا مي باشد، دو كشتي را مثال زدند كه در عرشه هر دو کشتی توسط شهدا و اشقیا نماز برگزار می شد. اما اینها تفاوتي در عرشه ندارند، بلکه تفاوت در کابین اين دو كشتي وجود دارد. كابين ناخداي شهداي كربلا بر مبناي ولايت الله است و كابين ناخداي كشتي اشقيا، ولايت طاغوت است.

سپس حضرت آیت الله حائری شیرازی با بازگشت به جمله آقا منیر الدین(ره)، به این نکته اشاره کردند که اسلام کاربردی یعنی اسلام کابینی، و اینکه برخي‌ها جدی نگرفتند، یعنی به اسلام عرشه ای قانع شدند. و اسلام عرشه ای همان نماز و روزه و مشترکات بین اشقیا و شهداي كربلاست.

ایشان در ادامه با پرداختن به مفهوم رساله عملیه، دانش پژوهان و محققان صابره را مخاطب قرار داده و فرمودند: درسهایی که ما می‌خوانیم باید حاصلش رساله عملیه مدیریت و رساله عملیه تربیت، رساله عملیه نوشتن کتب درسی و دانشگاهي و... (از قرآن و روايات) باشد. این را اگر درست کردید کارایی اسلام را احیاء کرده اید. در غیر این‌صورت اینچنین می‌شود که در دانشگاه، کتاب جامعه شناسی آقای حسين آریان پور تدریس می شود که در مقدمه اش می‌گوید: دستگاه شناخت روبناست، روابط تولید زیربناست. که این یعنی انسان نه اختیار دارد و نه اراده. و این خلاف قرآن است.

ایشان برای نشان دادن تناقض اين حرف با قرآن، مثال قرآنی همسران حضرت نوح (ع) و حضرت لوط (ع) و همسر فرعون را زدند که با اختیار و اراده خود مسیر زندگی خود را انتخاب کردند. خداوند در قرآن مي فرمايد: «ضرب الله مثلاً للذین آمنوا إمرأه نوح و...» این آیه برای نشان دادن این است که دستگاه شناخت رو بنا نیست و نقش اصلي را در تعيين سرنوشت انسان به عهده دارد و در مقابل روابط تولید كه همان قدرت تمدني فرعون است نه تنها نقش اصلي را ندارد بلكه همچنانكه حق تعالي مي فرمايد نتوانست مسير سرنوشت آن زنان بزرگوار را تغيير دهد. روابط توليد نسبت به زن فرعون این است که شوهرش با تمام قدرت می خواهد که ایشان منکر موسی(ع) شود، عباداتی که موسی می گوید انجام ندهد و... آيا با توجه به اين همه دلايل باز هم مي توان روابط توليد را زيربنا دانست؟ و با اين همه دلايل آيا مي توان گفت كه دستگاه شناخت روبناست؟ این آیات كه مباني معرفي زيربنا و روبنا را در سرنوشت انسان و جوامع بشري تعيين مي فرمايد باید در کتاب‌های درسی و دانشگاهي قرار گیرند و تبيين شوند. اینکه رهبری معظم انقلاب می‌فرمایند علوم انسانی  باید از قرآن نشأت بگیرد ناظر بر مطلب فوق است.

حضرت آيت الله حائري شيرازي با ذكر خاطره اي از دفاع شهید مهدی عراقی در دادگاه زمان طاغوت، جملات بسيار ارزشمند آن بزرگوار را در اين زمينه مطرح نمودند كه آن جملات اثبات مي كند كه دستگاه شناخت از نگاه قرآن و اهل البيت(ع) زيربناست و هيچ موضوع ديگري بر آن ترجيح ندارد. جمله شهيد عراقي اين بود كه فرمود: «هر محصولی کاتالوگ(دفترچه راهنما و معرفي ويژگي‌ها و چگونگي كاربرد محصول) دارد که سازنده اش آن را می‌نویسد، خدا انسان را ساخته پس حق خداست که کاتالوگ بنویسد، ما به کاتالوگ انسان میگوییم دین».

حضرت آيت الله حائري شيرازي آنگاه با مخاطب قرار دادن دانش پژوهان مؤسسه صابره(س) افزودند: شما مي‌خواهيد از اخبار و روایات کاتالوگ را استخراج كنيد.

ايشان ادامه دادند: امام راحل(ره) تعبیر مسائل تجریدی را در مقابل مسائل کاربردی به کار می‌بردند. امام(ره) مي فرمودند: متأسفانه حوزه های ما تجریدی هستند.

ايشان با مثالي درباره تفاوت حساب و جبر، اين دو موضوع را با صبر و بصيرت مقايسه نموده و افزوند: در حساب، شما با اعداد كار مي كنيد ولي در جبر شما علاوه بر عدد، با علامت + و -  هم كار مي كنيد.

داشتن بصيرت به منزله علامت مثبت و عدم بصيرت به منزله علامت منفي است و صبر هم به منزله عدد است. صبر شهید فهمیده میلیاردی است و چون بصیرتش مثبت است می شود به علاوه میلیارد. خدمتش به اسلام به علاوه میلیارد است. صبر قاتلين شهداي اسلام نيز میلیاردي است و چون بصیرت ندارند، صبرشان منفی است، پس ضرری که می زنند میلیاردی است.

زمان امام راحل(ره) دعوای اسلام ناب و اسلام جهاد با اسلام مرفهین و... بود اما در حال حاضر دعواي اسلام جهاد با جهاد است. دعوای مرفهین و جهادگر نیست، دعوای جهادگر با جهادگر است. جنگ بر سر بصیرت‌هاست.

قرآن چقدر جلوست. حرف امروز را زده: «مَثَلُ الْفَريقَيْنِ كَالْأَعْمى‏ وَ الْأَصَمِّ وَ الْبَصيرِ وَ السَّميعِ هَلْ يَسْتَوِيان»‏ می فرمايد دعوا بر سر بصیرت است.

حضرت آیت الله حائری شیرازی تاکید کردند که شما دنبال تربیت در کابین هستید و این کابین كشتي است که شما را از نور به ظلمت می‌برد یا از ظلمت به نور. فرق بر سر ولایت هاست. ولايت الله يا ولايت طاغوت.

ايشان سخنان خود را با این حدیث خاتمه دادند: : إنَّ بنی امیه رَخَّصُوا الناس فی تعلیم الایمان و مَنَعُوهم تعلیم الشِّرک لِکَی إذا حَمَلُوهم  علیه لم یعرفوا.. یعنی بنی امیه اسلام عرشه ای (نماز و روزه و عبادات) را آزاد گذاشتند و تعلیمات کابینی را ممنوع کردند تا مردم شرک را نشناسند و قبح آن را نفهمند. اروپا همین کار بني‌اميه را با ما کرد که نماز و روزه و مسجد باشد اما دانشگاه اسلامی نشود. شما نفهميد شرك چيست. شرك يعني همين كه دستگاه شناخت روبناست. برای اینکه وقتی توی این کابین، مردم را به سمت ظلمت بردند، مردم متوجه اين موضوع نشوند... .